استاد بولت چیست؟

استاد بولت که مخفف stud bolt or Threaded rod است در صنایع نفت و گاز بیشترین کاربرد را دارد. همچنین باید بدانید استاد بولت یکی از اتصالات اصلی و مادر در صنایع پتروشیمی است. صنایع  دیگری مثل صنعت ساختمان سازی و معدن از استاد بولت استفاده می‌کنند و خطوط تولید ماشین آلات و صنایع خودرو سازی و صنعت سیمان و آب و فاضلاب نیز از این قطعه بی بهره نیستند و یکی از اجزای اساسی صنعت‌های نامبرده محسوب می‌شود.

استاد بولت را می‌توان یک نوع اتصال دهنده تخصصی در نظر گرفت. زیرا بیشترین کاربرد آن به بستن فلنج‌‌ها و سایر قطعات فلزی خلاصه می‌شود. اتصالات فلنج با نوع خاصی از پیچ‌ها که استادبولت نامیده می‌شود انجام خواهد شد. آیا در مورد فلنج‌ها اطلاعاتی دارید؟ فلنج‌ها نوعی اتصال دهنده لوله، شیرآلات و دستگاه‌ها به یکدیگر هستند که شبیه دیسک به نظر می‌رسند که به کمک پیچ و مهره و البته پیچ استد بولت اتصال دو قطعه را به همدیگر فراهم می‌کنند.

شکل ظاهری استاد بولت

اگر بخواهیم به تشریح ظاهری استاد بولت بپردازیم باید بگوییم که این نوع پیچ یک میله رزوه‌ای است که در دو طرف آن را مهره شش گوش می‌بندند. این ابزار به همراه دو مهره سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرند که به آن‌ها اصطلاحا هوی ‌نات می‌گویند. پیچ‌های معمولی سر دارند اما استاد بولت فاقد سر است به همین دلیل به آن پیچ‌های بی سر می‌گویند.

در حال حاضر شرکت نیکان تک ایرانیان قادر است انواع پیچ و مهره صنعتی و تاسیساتی را تولید و به بازار عرضه کند. برای ساخت انواع استاد بولت‌ها از فناوری و دستگاه‌های پیشرفته استفاده می‌شود و این شرکت روزانه محصولات خود را با بهترین متریال‌ها و استاندارد‌ها تولید می‌کند.

استاد بولت چه مشخصاتی دارد؟

برای هر اتصال فلنج از تعدادی پیچ استفاده می‌شود که با توجه به تعداد سوراخ‌های موجود در فلنج میزان آن مشخص می‌شود. نوع و کلاس فشار فلنج تعیین کننده قطر و طول پیچ‌ها است. در مورد اندازه طول باید بدانید که میله‌های اینچی با توجه به استاندارد ASME B16.5 تعریف می‌شوند.

فاصله اولین و آخرین رزوه طول هر استاد بولت را مشخص می‌کند. پس پخی‌هایی که قبل از رزوه دو سر هر میله وجود دارد، جزو طول آن محسوب نخواهد شد. لازم به ذکر است برای محاسبه طول میله‌های متریک، پخی‌های دو طرف را نیز در نظر می‌گیرند.

استاد بولت چه مشخصاتی دارد؟

اگر بخواهید این مدل از پیچ‌ها را سفت کنید لازم است از دستگاه هیدرولیک بهره ببرید. به این دلیل که زمانی می‌خواهیم آن‌ها را مورد استفاده قرار دهیم باید طول پیچ به اندازه یک قطر آن باشد تا قرار دادن درپوش‌های پلاستیکی محافظ در سر پیچ امکان پذیر شود.

تولید پیچ استاد بولت

کوره قوس الکتریکی از اصلی‌ترین ابزارهای ساخت پیچ استاد بولت محسوب می‌شود و پس از چندین بار ریخته‌گری و انجام عملیات حرارتی به شکل میلگرد براق تبدیل می‌شود. پیچ استاد بولت با توجه به نوع کاربریش و همچنین محلی که قرار است از آن استفاده شود با آبکاری‌های مختلف روانه بازار می‌شود. گالوانیزه، تفلون، فولاد ضد زنگ، کارباید و داکرومات از جمله آبکاری‌های این نوع پیچ هستند.

فرایند تولید استاد بولت حساسیت‌های خاصی دارد و پیچیده و دقیق است و از نظر مقدار بار و دمای قابل تحمل باید مورد توجه قرار بگیرد. لازم به ذکر است که شما در بازار پیچ و مهره استاد بولتی را می‌بینید که به نوعی سخت کاری شده میلگرد هستند و از مواد اولیه MO40 یا CK45 ساخته شده‌اند. رزوه‌های روی استاد بولت بر اساس میلیمتر یا اینچی بر روی میلگرد شکل می‌دهند و عملیات سخت کاری گرید آن از  ۸٫۸ / ۱۰٫۹  B7 / B8 /… تشخیص داده خواهد شد.

پس از آن که بر اساس اندازه‌های از قبل تعیین شده روی میلگرد رزوه شد، بریده خواهد شد. ممکن است جنس میله‌ها از نوع استنلس استیل باشد زیرا این جنس در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی بیشترین کاربرد را دارد. در صنایع دیگری مثل پل سازی و ساخت مخازن پر فشار یا شیر آلات نیز شاهد استفاده از این جنس استاد بولت هستیم.

پیچ متری نیز میلگردهای آهنی هستند که به طور کامل رزوه‌ای شده‌اند. دانستن این نکته نیز خالی از لطف نیست  که متریالی که برای تولید پیچ و مهره و واشرهای شرکت نفتی مورد استفاده قرار می‌گیرد MO40  است.

سایز رزوه استاد بولت ها

برای آن که رزوه استادبولت‌ها مشخص شود از استاندارد ASME B1.1 استفاده می‌کنند. کاربردی‌ترین نوع رزوه به شکل V است که زاویه ۶۰ دارد. این نوع رزوه استادبولت از استاندارد متریک و اینچی یکسان بهره می‌برد.

•  رزوه استاندارد

از کاربردی‌ترین رزوه‌ها برای استادبولت می‌توان به رزوه درشت یا  UNC اشاره کرد. برای آهن، آلومینیوم و مس از این نوع رزوه استفاده می‌شود. اما اگر با قطعات ریز و حساس کار می‌کنید رزوه ریز یا UNF مناسب شما خواهد بود. UNF  زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به اعمال گشتاور بیشتری نسبت به UNC نیاز باشد.

• مهره‌ها

استاندارد  ASME B18.2.2 تعیین کننده ابعاد مهره‌های اینچی است. مهره‌ها اگر واشردار باشند واشر فیس نامیده می‌شوند و اگر دو رو پخ باشند به آن‌ها دابل چمفر می‌گویند.

• واشرها

واشرها طبق استاندارد از نوع فولاد هستند و با استاندارد ASTM F 436 منطبق خواهند بود.

پر مصرف‌‌ترین مدل‌های استاد بولت کدام است؟

• استاد بولت b7

گرید b7 شامل زیر شاخه‌های مختلفی است که از بین آن‌ها می‌توان به استاندارد استاد بولت b7m اشاره کرد. این استادبولت پر مصرف‌‌ترین مدل است. استاد بولت b7m در دماهای متوسط و بالا استفاده می‌شود. در مورد قطر گرید استاد بولت b7 باید به 110 تا 130 میلیمتر اشاره کنیم. کاربرد فراوانی که در اتصالات لوله‌‌های نفتی دارد، استاد بولت b7m را به مهره‌های شرکت نفتی نیز در بازار و صنعت مشهور کرده است. لازم به ذکر است که از استاد بولت در انواع شیرآلات و تجهیزات حفر چاه نیز استفاده می‌شود.

• استاد بولت  b8

این پیچ استاد بولت از استیل 304 تولید می‌شود و دنده‌های اینچی یا متریک از اصلی‌ترین ابزارها برای  ساخت استاد بولت  b8m است. 8-11 درصد کرومی که در ساخت این نوع پیچ به کار رفته است، آن را در برابر خوردگی و رطوبت مقاوم ساخته و در اتصالات لوله‌ها، خطوط انتقال آب و فلنج، صنایع کشتی سازی و … شاهد کاربرد این پیچ هستیم. به طور کلی این گرید از مقاومت حرارتی بالایی برخوردار است و برای کار در صنایعی با دمایی بین 200 تا 575 درجه سانتی‌ گراد ایده آل خواهد بود.

• استاد بولت b16

صنایع نفت و گاز عمده‌ترین مصرف کنندگان استاد بولت b16  هستند. همانند استاد بولت  b8 از این پیچ هم در صنایعی که در دمای بالا فعالیت می‌کنند مناسب است. شما می‌توانید این قطعه را به صورت اینچی و متریک از بازار تهیه کنید. اگرچه دو گرید B16 و B7 بسیار بهم شبیه هستند، تفاوت‌های غیر قابل انکاری نیز دارند. هر دو این پیچ‌ها از آلیاژ فولاد با کربن متوسط ساخته می‌شوند و پس از چندین مرحله عملیات سختکاری حرارتی به محصول نهایی تبدیل خواهند شد.

متریالی که برای ساخت هر دو گرید به کار می‌رود نیز بهم شبیه هستند. تفاوت اصلی آن‌ها را می‌توان در میزان منگنز  دانست. در استاد بولت B16 منگنز کمتری وجود دارد. همچنین میزان وانادیوم و آلومینیوم آن‌ها نیز بسیار کم است. اما شباهت این دو نوع در میزان سختی، بار گواه، تنش تسلیم تا دمای کاری 450 درجه سانتی گراد و تنسایل است.

سخن پایانی

ما در این مطلب تلاش کردیم شما را با استاد بولت و انواع آن آشنا کنیم. نحوه تولید و متریالی که در ساخت آن به کار می‌رود را تشریح کردیم تا شما با کاربرد آن‌ها در صنایع گوناگون به طور کامل آشنا شوید. از اینکه با ما همراه بودید از شما ممنونیم. نظرات سازنده شما می‌تواند به ما کمک کند تولید محتوا بهتر و کاربردی‌تری داشته باشیم، پس نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.