انواع فلنج

واردات فلنج

اتصال لوله‌ها در محل تقاطع می‌تواند به روش جوش دادن باشد، اما راه‌حل منطقی‌تر استفاده از قطعه‌ای به نام فلنج است. فلنج باعث می‌شود امکان اعمال تغییرات و نگهداری برای این نقاطت به وجود بیایید، درحالی که وقتی از جوش استفاده می‌کنیم، درصورت نیاز برای اعمال تغییرات لازم است که کل لوله‌کشی را تغییر دهیم یا حداقل تغییرات شدیدی در محل قطع اعمال کنیم که منجر به اصلاح لوله‌کشی از محل سابق می‌شود، اما در صورت استفاده از فلنج اعمال تغییرات صرفا از محل جدید خواهد بود. از سوی دیگر باتوجه به اینکه لوله‌‌ها سایز استانداردی دارند، می‌توان اقدام به ساخت فلنج‌هایی براساس ابعاد آنها کرد که خود از ابعاد لوله تبعیت می‌کنند. در واقع مزیت اصلی استفاده از فلنج را قابلیت جداسازی می‌دانند که باعث توقف روند برشکاری و جایگزین شدن بستن مهره‌ها به جای جوشکاری می‌شود.

مشخصات یک فلنج استاندارد

برای کاهش هزینه‌های تولید برخی از تولیدکنندگان اقدام به تولید فلنج‌های غیراستانداردی می‌کنند که امکان پیگیری متریال و شیوه ساخت آنها وجود ندارد، اما نیکان تک ایرانیان صرفا اقدام به واردات محصولاتی می‌کند که از استانداردهای لازم برای تولید این محصول برخوردار هستند، اما در اینجا به برخی از این استانداردها اشاره می‌کنیم.

1. تولیدکننده فلنچ باید نشان تجاری و نام ثبت شده جهانی خود را روی محصول درج کند.
2. هر فلنج براساس ابعاد خاصی از لوله تولید می‌شود که لازم است که قطر خارجی لوله‌ای که فلنج روی آن سوار می‌شود روی این قطعه درج شود.
3. براساس متریال مصرفی و طراحی این قطعه فلنج‌ها تحمل فشار خاصی از مایع یا گاز را دارد که به سطح‌بندی براین اساس کلاس‌بندی فلنج نیز معروف است.
4. طراحی سطح تماس، برای قرار گرفتن روی لوله یا قرار گرفتن روی بخش دوم Flange لازم است به شکل کلی این محصول اشاره شود.
5. تعداد سوراخ‌ها که بعضا به عنوان ضخامت کلی دیواره فلنج نیز شناخته می‌شود.
6. استاندارد ASTM سازنده را ملزم می‌‌کند مواد استفاده شده به همراه درصد را در آلیاژ به کار رفته برای ساخت قطعه فلنج را روی محصول درج کند.
7. در روند ساخت فلنج از عملیات حرارتی مخصوصی استفاده می‌شود که براساس استاندارد ASTM کدگذاری شده است، درج این کد هم روی تمام فلنج‌های استاندارد الزامی است.

کلاس‌بندی فِلنج

همانطور که آوردیم میزان تحمل فشار موجود در داخل لوله روی طراحی و جنس محصول درنظر گرفته می‌شود اما برای این کلاس‌بندی از سه معیار استفاده می‌شود:

1.  استاندارد ANSI B16/34
2. برحسب بار (ISO)
3. استاندارد API (6A-6B-6BX)

انواع فِلنج

در چهارمین موردی که برای استانداردسازی فلنج یادآور شدیم، لازم بود که طراحی و سطح مقطع این قطعه روی آن درج شود. هیچ تولیدکننده این الزام را به وسیله الاعم و اشکال انجام نمی‌دهد، بلکه تمام فلنج‌ها به ۱۱ نوع اصلی تقسیم بندی‌ می‌شوند. که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد.

1. Flat Face
   فلنج‌های چدنی یا فولادی که در لوله‌های کم فشار استفاده می‌شوند معمولا به صورت طراحی می‌شوند که سطح هر فلنج در مقابل سطح فلنج دوم قرار می‌گیرد و کاملا صاف است.
2. Raised Face
   در یک سمت Flange سطح برجسته بخشی برآمده قرار دارد که داخل بخشی از فلنج روبه‌رو قرار می‌گیرد که حالت فرو رفتگی دارد. معمولا سطح برجستگی برای کلاس‌های ۱۵۰ و ۳۰۰ بار را ۱.۶ میلی‌متر درنظر می‌گیرند و در کلاس‌های بالاتر این سطح به ۶.۴ میلی‌متر افزایش پیدا می‌کند. بخش برجسته شده می‌توان صاف یا دارای شیارهایی باشد که به صورت هم مرکز یا حلزونی هستند.
3. Male & Female
   این نوع فِلنج شباهت زیادی به انواع برجسته دارد، اما برآمدگی بخش مادگی به ارتفاع ۶.۴ میلی‌متر و تو رفتگی بخش مادگی به عمق ۵ میلی‌متر درنظر گرفته می‌شود.
4. Tongue & Groove facing
   تنها تفاوت فلنج زبان و شیار دار با نر و ماده قطر داخلی این نوع است که تا مسیر جریان ادامه پیدا نمی‌کند و یک لایه باز روی قطر داخلی به وجود می‌آید که باعث لایی نسبت به خوردگی و فرسوده شدن مقاومت بیشتری داشته باشد.

موارد بعدی به فلنج‌هایی می‌پردازد که از جنس پلی‌اتیلن ساخته شده‌ است، تمام این موارد با استفاده از روش جوش لب‌به‌لب پیاده‌سازی می‌شوند.

1. Blind Flange
   استفاده از نام فلنج کور به دلیل پایان دادن مسیر لوله‌کشی و مسیرهای دارای فشار است. البته این نوع نسبت به سایر فلنج‌های پلی‌اتیلنی مقاومت بیشتری در برابر فشار دارند.
2. Weld Neck
   در فلنج گردن‌دار جوشی قطر لوله را هم‌اندازه با شعاع درنظر گرفته و انتهای آن را جوش می‌دهند. به همین خاطر به این فلنج گردن مخروطی نیز گفته می‌شود. این گردن توان تحمل بار را در فِلنج افزایش می‌دهد. همچنین در دمای زیر صفر و اعمال بارهای لرزشی و با نوسان بالا نیز عملکرد مناسبی از خود نشان می‌دهند.
3. Slip on
   معمولی‌ترین نوع از فلنج‌های پلی‌اتیلن را به نام روکار می‌شناسند. دلیل محبوبیت این نوع از فلنج روند پیاده‌سازی کم دردسر است و نسبت به هزینه پرداختی فشار داخلی مناسبی را تحمل می‌کند.
4. Lap joint
   درست مثل فلنج روکار لایه پایینی در این قطعه حذف شده است، با این تفاوت که بخش انتهایی این نوع برآمده است و در بخش کم عمق دو فلنج روی هم قرار می‌گیرند. تنها مزیت این نوع عدم تماس یک سمت از فلنچ با مایع است ولی در مقابل نمی‌توان از این نوع در مواردی که شدت جریان بالایی در سیستم لوله‌کشی وجود دارد استفاده کرد.
5. Socket weld
   درنظر گرفتن محفظه‌ای برای عبور لوله باعث شده این فلنج‌ها را با جوش محفظه‌ای بشناسند. به خاطر استفاده از جوش داخلی این فلنج در برابر خستگی نسبت به Flange استاندارد یک و نیم برابر قوی‌تر است.
6. Screw Flange
   فلنج رزوه‌ای از معدود انواعی است که نیازی به جوشکاری ندارد و عملا به خاطر پیچ شدن لوله در داخلش، فشارهای بسیاری بالایی را تحمل می‌کند.
7. Orifice Flange
   اریفیس طرحی برای اندازه‌گیری فشار جریان عبوری گاز یا مایع از محل فلنج از طرح فلنج گردندار استفاده کرده ولی در حال حاضر انواع روکار نیز برای فشار سنجی استفاده می‌شود.